Stowarzyszenie EKON przygotowało szczegółowy przewodnik dotyczący ulgi podatkowej na samochód dla osób z niepełnosprawnościami. W 2025 roku zasady pozostają niezmienione w stosunku do roku poprzedniego, co pozwala na pewne i bezpieczne planowanie wydatków związanych z użytkowaniem pojazdu.
Kto może skorzystać z ulgi?
Prawo do skorzystania z ulgi przysługuje szerokiej grupie osób z niepełnosprawnościami. Podstawą jest posiadanie odpowiedniego orzeczenia – może to być orzeczenie o znacznym, umiarkowanym lub lekkim stopniu niepełnosprawności, a w przypadku osób przed 16. rokiem życia – orzeczenie o niepełnosprawności. Uprawnienia przysługują również osobom z przyznaną rentą z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentą szkoleniową czy rentą socjalną.
Z ulgi mogą skorzystać także opiekunowie osób z niepełnosprawnościami – rodzice, małżonkowie, opiekunowie prawni oraz inne osoby, na których utrzymaniu pozostają osoby z niepełnosprawnością. Należy jednak pamiętać o istotnym warunku – dochód osoby z niepełnosprawnością pozostającej na utrzymaniu nie może przekroczyć 21 371,52 zł rocznie (według stanu na 2024 rok).
Warto wiedzieć, że do tego limitu nie wliczają się niektóre świadczenia, takie jak zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie uzupełniające, trzynasta i czternasta emerytura, alimenty na rzecz dzieci czy różnego rodzaju dodatki energetyczne i osłonowe. Natomiast do limitu wliczane są dochody zwolnione z opodatkowania, zapomogi czy przychody osób do 26. roku życia.
Wymogi dotyczące samochodu
Aby skorzystać z ulgi, samochód musi spełniać określone kryteria. Przede wszystkim mówimy tu o pojeździe osobowym o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczonym do przewozu maksymalnie 9 osób wraz z kierowcą. Co istotne, ulga nie obejmuje samochodów dostawczych, specjalnych (np. karetek), ciężarowych, motocykli czy skuterów.
Kluczową kwestią jest własność pojazdu. Samochód musi być własnością lub współwłasnością osoby z niepełnosprawnością albo osoby mającej na utrzymaniu osobę z niepełnosprawnością. Ulga nie obejmuje samochodów w leasingu, służbowych, wynajętych czy użyczonych.
Wydatki podlegające odliczeniu
W ramach ulgi możemy wyróżnić dwa rodzaje wydatków. Pierwsza kategoria to wydatki limitowane do kwoty 2280 zł rocznie, obejmujące bieżącą eksploatację pojazdu. Mówimy tu o zakupie paliwa, olejów silnikowych i przekładniowych, płynów eksploatacyjnych, żarówek czy bezpieczników. Odliczyć można również wydatki na części zamienne, takie jak filtry, klocki i tarcze hamulcowe, amortyzatory czy opony.
W ramach tego limitu mieszczą się także usługi związane z utrzymaniem samochodu – przeglądy techniczne, wymiana oleju i filtrów, serwis klimatyzacji czy sezonowa wymiana opon. Do tej kategorii zaliczają się również wydatki na ubezpieczenia (OC, AC, NNW), opłaty parkingowe czy podstawową konserwację pojazdu.
Druga kategoria to wydatki nielimitowane, związane z przystosowaniem pojazdu do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Może to być modyfikacja układu kierowniczego poprzez montaż specjalnych kierownic czy manetek ręcznych, dostosowanie pedałów poprzez przeniesienie sterowania na ręczne lub zmianę ich konstrukcji. Część osób potrzebuje również modyfikacji foteli poprzez montaż systemów obrotowych czy dodatkowych podpór, a także dostosowania przestrzeni bagażowej do przewozu wózka inwalidzkiego.
Dokumentacja wydatków
Prawidłowe udokumentowanie wydatków jest kluczowe dla skorzystania z ulgi. Podstawą są faktury VAT, rachunki czy paragony z NIP-em, zawsze z dołączonym potwierdzeniem płatności. Dokumenty te muszą zawierać szczegółowe informacje: dane sprzedawcy i kupującego, datę transakcji, dokładny opis usługi lub towaru oraz kwotę.
Warto również gromadzić dokumentację dodatkową – dowód rejestracyjny samochodu, orzeczenie o niepełnosprawności, dokumenty potwierdzające własność pojazdu, a w przypadku opiekunów – także dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa. W przypadku wydatków ponoszonych za granicą należy zadbać o tłumaczenie dokumentów i prawidłowe przeliczenie walut według kursu NBP.
Procedura rozliczenia
Rozliczenie ulgi wymaga odpowiedniego przygotowania. Należy zacząć od zebrania i posegregowania wszystkich dokumentów potwierdzających poniesione wydatki. Kolejnym krokiem jest wypełnienie odpowiedniej deklaracji podatkowej – może to być PIT-37, PIT-36 lub PIT-28, w zależności od źródła dochodów. Do deklaracji należy dołączyć załącznik PIT/O.
Samo rozliczenie można złożyć na kilka sposobów: elektronicznie przez system e-Deklaracje, osobiście w urzędzie skarbowym lub wysłać pocztą za potwierdzeniem odbioru. Niezależnie od wybranej metody, warto dokładnie sprawdzić poprawność wszystkich danych i obliczeń.
Artykuł powstał na podstawie aktualnych przepisów podatkowych i interpretacji organów skarbowych. Stan prawny na 6 lutego 2025 r.
